Birinci Ders: Ses Bilgisi ve Alfabe

Oset dilindeki seslerin toplamı 34 adettir. Sonradan Rus dilinden eklenen 9 ses ile birlikte 43 sesli bir alfabe oluşmuştur.

Oset dilindeki harflerin yedisi sesli (хъæлæсон), ikisi yarı sesli (зылангон æмхъæлæсон) ve 25’sı sessizdir (æмхъæлæсон).

Sesliler dil pozisyonuna göre (ön, arka ve orta), dil yüksekliğine göre (alçak, orta ve yüksek), dil ilişkisine göre (dişin dudağa değmesiyle ve değmemesiyle çıkan sesler), ağız genişliğine ve dil açılımına göre (açık ve kapalı) ve süreklilik ve niceliğine göre de (kısa ve uzun) olarak ayırt edilir. Osetçe’deki seslilerin yöntemi aşağıdaki konularda gösterilmiştir.

Buna göre Oset dili iki ön sesliye (лæмæгъ хъæлæсон) “е (ye), и (i)” üç orta sesliye “а, æ, ы (ı)” ve iki arka sesliye (хъæлæсон) “о, у(u)” sahiptir. En son ikisi dil yuvarlağına ve dişin dudağa değmesiyle çıkan seslere eklenerek kişileşmiştir.

Sesliler (хъæлæсон) ağzın açıklığına göre ayrılmıştır; “a” açık, “æ” (“a”, “e” ve “ı” arasında) orta çıkış, “е, ы, о” daha kapalıdır ve son olarak “и, у” gelir. İzleyen harfler bireysel ve tek başına sesliler (хъæлæсон) olarak kabul edilir.

Rusçadan alınma sözcükler (æрбайсгæ дзырд) nedeniyle Oset alfabesinde kullanılan ses (мыр) ve harflerse (дамгъæ) şunlardır;

ё	yo	ёлкæ	yolkæ	Noel ağacı
ж	j	журнал	jurnal	magazine, dergi
ш	ş	шаблон	şablon	kalıp
щ	şh	щёткæ	şhyotkæ	fırça
ъ	kalın “h”	объект	obhyekt	nesne
ь	ince “^”	пьеса	p^yeşa	oyun
э	e	экватор	ekvator	ekvator
ю	yu	юбилeй	yubilyey	jübile
я	ya	якорь	yakor	gemi feneri, çapa

 

OSET ALFABESİ

1.	А а	А а	Apв	Arv	gökyüzü
2.	Æ æ	Æ æ	Æмбaл	Æmbal	arkadaş
3.	Б б	B b	Бaлц	Bals	gezi
4.	В в	V v	Тæвд	Tævd	sıcak
5.	Г г	G g	Гaл	Gal	öküz
6.	Гъ гъ	Ğ ğ	caгъæc	Şağæş	ağıt
7.	Д д	D d	Фæд	Fæd	ayak izi
8.	Дж дж	C c	Джиx	Cix	şaşkın
9.	Дз дз	Z z	бындз	bınz	sinek
10.	Е е	E e (Ye ye)	афтек	aftyek	eczane
11.	Ё ё	Yo yo	Слёт	Şlyot	kongre
12.	Ж ж	J j	Абaжyp	Abajur	abajur
13.	3 з	J j	Зын	Jın	Zor
14.	И и	İ i	Биpæ	Biræ	fazla/çok
15.	Й й	Y y	Миййaг	miyyag	belki/olası
16.	К к	K k	Кoм	Kom	vadi
17.	Къ къ	Kh kh	Фæткъyы	Fætkhuı	elma
18.	Л л	L l	Лæг	Læg	erkek
19.	М м	M m	Мaд	Mad	anne
20.	Н н	N n	Æнyc	Ænuş	asır
21.	О о	О о	Дoн	Don	su
22.	П п	P p	Æппæлгæ	Æppælgæ	övünme
23.	Пъ пъ	Ph ph	Пъамидор	Phamidor	domates
24.	Р р	R r	Poн	Ron	bel kemeri
25.	С с	Ş ş	Бæлac	Bælaş	ağaç
26.	Т т	T t	Tæвд	Tævd	sıcak
27.	Тъ тъ	Th th	Тъæпæн	Thæpæn	yassı
28.	У y	U u	Тypкaг	Turkag	Türk
29.	Ф ф	F f	cæфт	Şæft	kayıp/yitik
30.	X х	H h	Xyд	Hud	şapka
31.	Хъ хъ	Q q	Xъазт	Qajt	şikâyet
32.	Ц ц	S s	Цoнг	Song	kol
33.	Цъ цъ	Sh sh	Цъæх	Shæx	yeşil
34.	Ч ч	Ç ç	Чиныг	Çinıg	kitap
35.	Чъ чъ	Çh çh	Чъизи	Çhiji	pis/kirli
36.	Ш ш	Ş ş	Шаблoн	Şablon	kalıp
37.	Щ щ	Şh şh	Щедрo	Şhyedro	cömertçe
38.	Ъ	kalın“h”	объект	Obhyekt	nesne
39.	Ы ы	I ı	Миcын	Mişın	yoğurt
40.	Ь ь	ince “^”	пьеса	pyeşa	oyun
41.	Э э	E e	Электрон	Elyektron	elektron
42.	Ю ю	Yu yu	Aтaтюpк	Atatyurk	Atatürk
43.	Я я	Ya ya	якорь	Yakor	fener

Mamşıratı Özkan ve İrme Temurlenk'in Hazırladığı çalışmadan alınmıştır.