MİTOLOJİK TANRILAR
TUTIR / ТУТЫР - Vahşi Hayvanların Tanrısı
Ayı, kurt, aslan, kaplan, çakal gibi vahşi ve yırtıcı hayvanların tanrısıdır. Vahşi hayvanlar içinde ayrı bir yeri olan kurt, Tutır’ın sağlam çeneli köpeği olarak adlandırılıyor ve kış aylarının sonuna doğru, genellikle ocak ayında, kurtlar adına oruç tutuluyordu.
Oruçlar eğer içtenlikle tutulduysa, hayvanlar kurtlardan korunmuş olurdu, aksi taktirde kurtların saldırılarına maruz kalabilirlerdi.Bu inanışlar zamanla dinsel motiflere dönüşmüştür.
Tutır’ın günleri, kışın soğuk günlerine rastladığı için mevsim gibi sert ve acımasızdı, kendisine yalvarılmasından hoşlanırdı.
İlişkileri, ehli hayvanlar tanrısı Foşi Felvera ile daha yoğundu. Felvera’ya gıpta ile bakar, ona imrenirdi. Bu yüzden de onunla çeşitli konularda iddiaya girer ve şakalaşırdı.
Bir gün Tutır ile Felvera mızrak atışı yapmak için iddiaya girmişler. Felvera devamlı galip gelince, Tutır sanki yanlışlıkla atmış gibi yaparak mızrağını Felvera’nın sol gözüne saplayarak onu kör etmiş. O günden sonra Tutır kurtlarını Felvera’nın hayvanlarına gönderirken, Felvera’nın görmeyen sol tarafından gitmelerini söylermiş. Bu olaydan sonra hayvanlara çoban tutma geleneği başlamış.