Oset Ulusal İçkisi ARAK yapımı.

Osetlerin esas milli içkisi, dualarımızı eşliğinde yaptığımız BEGENI (Oset Birası) olsa da damıtma sonucu elde edilen sert bir milli içkimiz daha var: ARAK. (Bir de bal likörümüz var Rong, yine begenıya benzer bir diğer içki de æluton ki arak dışında hepsinin mucidi becerikli Şatana'mızdır.)

Abaev ve kimi araştırmacılar Arak'ın Nart Destanları'nda bahsi geçmediğini, muhtemelen Moğol istilasından sonra Oset kültürüne dahil olduğunu söylemiş olsalar da Arak Nart Destanlarında da bahsi geçen bir içkidir. Hem devlerin Nartları zamklı sedire oturtup ele geçirmeleri bahsinde hem de on iki telli fændırın da ( дыууæтæнон хъисын фæндыр ) kaşifi olan Şirdon'un evlatlarının öcünü almak için diğer Nartları doldururken kullandığı içki olarak anılır arak.

Arak'ı keşfeden kötülüklerin başı Dælimon'dur ve bu içki ile Hutsau'ya verdiği sözün tam tersini yaparak insanlara fazla fazla içirip onların aklını başlarından alıp rezil etmekte, Hutsau'yı unutmalarını sağlamaktadır.

Hutsau, Waştırci'yi yollayıp durumu kontrol etmesini ve Dælimon'u cezalandırmasını ister. Basit bir köylü kılığına girip sihirli kamçısını eyerinin altına saklayan Fændagşar Waştırci Dælimon'un tuttuğu dört yol ağzına gider ve Dælimon onu sofraya davet edip dualarına eşlik etmesi isin Begenı yerine Arak sunar.

İlk duayı 'Stır Hutsau için eder, ikinciyi Waştırci için, üçüncüyü de ailenin refahı için. Gerçekten Dælimon'un dediği gibi ilk boynuz dolusu arak iştahını açıyor, ikincisi yorgunluğunu alıp enerji veriyor, üçüncüsü ise neşesini yerine getiriyordur insanın.

Ancak Dælimon arakları doldurmaya devam eder boşalan boynuza. Haydi şimdi tüm dünyanın huzuru için, şimdi Mıkalgabır için, şimdi eşik (-lerin ve yolcuların koruyucusu Waştırci) için... yedi boynuz sonunda Waştırci sarhoş olmaya başlamış ve oraya ne için geldiğini de unutmuştur.

Atına binerken Dælimon yanında biter yine: " Yedi boynuz dolusu arak içtin ama yedi kere yedi içsen daha iyi olmaz mı? " Bu sözlerle geliş sebebini hatırlayan Waştırci Dælimon'un boynuzu uzatan sol elini sol eliyle kavrayıp sağ eliyle eyerin altından kamçısını çıkarıp 'Hutsau'ya verdiğin sözü tutmamanın cezasını çekeceksin, artık cennete giremeyecek, gün ışığı bile göremeyeceksin!" deyip kırbacı indirince farklı hayvanlardan derleme bir yaratığa dönüşür Dælimon ve son bir çabayla Waştırci'ye saldırmak ister ama ancak atının sol ön ayağına diş geçirebilir, Waştırci ikinci yok edici darbeyi indirmek için atından inince, Dælimon ağzında atın sol ön bacağıyla yeraltında kaybolur. (Waştırci'nin atı bundan sonra üç bacaklı kalmıştır ancak gücünden bir şey yitirmemiştir).

Kendi deneyiminden hareketle Waştırci Osetleri uyarmıştır: "ilk üç boynuz (kadeh) araktan sonra Hutsau'ın yolundan çıkarsınız, sakın ola fazla içmeyin, sarhoş olmayın!" diye. Bugün dahi Oset kadınları ve sembolik olarak çocuklar bile içki içerler bunda beis yoktur ayıp olan kendi limitini bilmeyip sarhoş olmaktır!

---

 

ARAK YAPIMI
Arak, mısır, arpa ve diğer tahıllarla yapılır. 10 ya da 20 kg kadar iyi kalitede tahıl üç gün boyunca bir kazanda su içinde bırakılır.

Sonra bunlar 5-7 cm kalınlığında bir tabaka halinde bir çul / battaniye üzerine serilir (fazla kalın bir tabaka olursa küflenir ince olursa kurur) üstü örtülerek çimlenmesi beklenir.

İyice saçaklandıktan sonra kurutulur ve öğütülerek un elde edilir: buna zağd denir.

Daha sonra 3kg Zağd'a 10kg katılır. Yine aynı miktarda su ile büyük kazanlarda kaynatılarak bir lapa hazırlanır.

Bu lapa soğumaya bırakılıp ılındığında üzerine zağd unu eklenir. (10 kg normal un ve su ile hazırlanan lapaya 3 kg zağd, 30'a 9 kg vb.)
Bu karışım iyice birbirine yedirilip soğuduktan sonra demir kaplara alınır, daha sonra da sulandırılan maya eklenip ve yeniden homojen olana kadar iyice karıştırılır.

Demir kapların ağzındaki boru iyice izole edilir ve yoğuşmayı sağlamak için su dolu bir kaptan geçirilir.

Kap çok düşük bir ateşle ısıtılır. Zaman geçtikçe kabın ucundan yaklaşık %23-27 derecelik arak elde edilir, eğer ikinci kez bu arak ısıtılarak damıtılırsa miktarı azalsa da çok daha yumuşak içimli ve daha güçlü bir arak elde edilmiş olur.

Çift arıtma sonunda elde edilen Oset Arağının İskoç Viskisi’ne çok benzemesi muhtemelen Batı'ya göç eden Alanların oralara taşıdığı kültürel bir miras olsa gerek.

Kaynak: http://ossetians.com/eng/news.php?newsid=557
Çeviren: Ufuk Güneş