Barasbi Baytugan / Байтуганти Барасби (1899-1982)

Toplum ve siyaset adamı, yazar. 1899 yılında Kafkasya'nın Kuzey Osetya yöresinde doğdu. Orta öğrenimini Terekkale'de (Vladikafkas) yaptı. Petersburg'da gece okuluna devam etti (1916-1917). Rus devriminden sonra Kafkasya'nın önce Beyaz, sonra da Kızıl ordu tarafından işgali üzerine General Vrangel'in kuvvetleri ile birlikte Kırım'a geçti. Kırım'ında Bolşeviklerin eline geçmesi üzerine Türkiye'ye sığındı. 1922 yılında Çekoslovakya Hükümetinin Kafkasyalı mültecilere tanımış olduğu olanaklardan yararlanarak oraya gitti ve Brno kentinde yüksek öğrenimini tamamlayarak ziraat mühendisi oldu. Bu arada Prag'da oluşturulan "Kafkasya Dağlıları Birliğinde " görevler üstlenerek Prag ve Brno kentlerinde seminerler verdi.

Avrupa ve Yakındoğu ülkelerinde örgütlenerek Kafkasya bağımsızlığı için faaliyet gösteren "Kafkasya Dağlıları Halk Partisi" (Narodnaya Partiya Gortsev Kavkaza) adlı örgüt içinde yer alarak İkinci Dünya Savaşına kadar bu partinin çalışmalarında görevler üstlendi.1928 yılı başında Paris'e giderek burada Polonya bağlantılı olarak yayınlanmakta olan parti organı "Gortsı Kavkaza" (Kafkasya Dağlıları) dergisinde görev üstlendi. Kafkasyalılardan başka Gürcü, Azeri, Ukrayna ve Türkistan örgütlerinin de içinde yer aldığı "Promethee" adlı siyasi hareketin organı olarak Paris'te Fransızca yayınlanan "Promethee" dergisinin redaksiyon komitesinde çalıştı.

1930 yılında "Gortsı Kavkaza" (Kafkasya Dağlıları) dergisi bütünüyle Polonya'ya taşınarak orada yayınlanmaya başlayınca O da Varşova'ya gitti ve daha sonra "Severnıy Kavkaz-Şimali Kafkasya" adıyla Rusça-Türkçe yayınlanmaya başlayan bu derginin yöneticiliğini üstlendi. Bu dergilerin devamı olan, ama politik gerekçelerle ve çok sayıda Kafkasyalı göçmenin yaşadığı Türkiye'ye ulaşabilme gayesi ile sürekli isim ve yönetici değiştirmek zorunda kalan Rusça-Türkçe "Put Svoboda-Hürriyet Yolu" (1934), "Borba-Savaş" (1936), "Naşa Tsel-Bizim Dilek" (1936), "Buduşeye-Gelecek" (1936), "Vpered-İleri" (1937), "Natsionalnaya Mısl-Milli Fikir" (1937), "Naş Kray-Ülkemiz" (1937), "Prizıv-Çağırış" (1938) adlı dergilerde de görev aldı ve yazılar yazdı.Barasbi Baytugan, ikinci Dünya Savaşı başlayınca diğer Kafkasyalı liderlerle birlikte Berlin'e gitti(1942). "Sonderstab Kaukasus" da ve "Kuzey Kafkasya Milli Komisyonunda (Komitesi)" görev aldı(1942-1945).

Savaş sonunda önce İtalya'ya sonra da İngiltere'ye geçti. 1953 yılında Batı Almanya'ya döndü ve Münih'e yerleşti.Ahmet Nabi Magoma'nın başkanlığında yeniden oluşturulan "Kuzey Kafkasya Milli Merkezi" çevresindeki çalışmalara katıldı. "Kavkaz" (Kafkasya-Der Kaukasus,1952) dergisine yazı yazdı. SSCB'ndeki halkların diliyle yayın yapan "Özgürlük" radyosunun Kuzey Kafkasya bölümünde çalıştı. Münih'te "Sovyetler Birliği Öğrenme Enstitüsü" tarafından yayınlanan İngilizce "Caucasian Review" (Kafkasya Dergisi), Rusça "Vestnik", Türkçe "Dergi", Arapça "Elmecelle" gibi yayınlarda görev aldı ve yazıları yayınlandı.1964'de birkaç sayı çıkan Rusça "Obyedinennıy Kavkaz" (Birleşik Kafkasya) ve Türkiye'de bunun paraleli olarak yayınlanan "Birleşik Kafkasya" dergilerine katkıları oldu. 1982 yılında Münih'te öldü.