OSET BÜYÜKLERİ / ÜNLÜ OSETLER
Mamşıratı Temirbolat / мамсыраты темирболат (1843-1899 )
İlk profesyonel Oset şairi. 1843 yılında Gizeldon kıyısında doğdu. Temirbolat, Askeri-Oset idari biriminin başkanı, dayısı Albay Musa Kunduk'un yönlendirmesi ile 1857 yılında Leningrad Askeri Harp Okulu’na girdi ve 1860 yılında Teğmen rütbesiyle mezun oldu.
Musa Kunduk'un iki ağabeyinin Şeyh Şamil'in naibi olması ve Temirbolat'ın abisi Jambolat'ın bir çatışmada ağır yaralanması üzerine, Çeçenlere yardım ve yataklık yaptıkları gerekçesiyle 1859 yılında köylerinin dağıtılması üzerine Temirbolat, ailesi ile beraber Brut köyüne yerleşti.
1865 yılında dayısı Musa Kunduk'un önderlik ettiği Osmanlı'ya göç kervanına kardeşi Ganbolat ile beraber son anda katıldı. Dayısı ile beraber ilk olarak Aziziye'ye(Uzunyayla) yerleşen Temirbolat, yine dayısı ile beraber 1867 yılında Batmantaş'a (Tokat) taşındı.
Yaşanan sıkıntılar ve yokluklara vatan hasreti de eklenince, Mamşıratı Temırbolat’ın kaleminden çıkan şiirleri Batmantaş’tan hızla yayılmaya başladı. 1877-1878 Osmanlı - Rus savaşı sırasında Osetya'ya ulaştı. 1881 yılında F. Miller Ağıtlar (Şağæştæ) adlı şiirini bir kitapta yayınladı. Eserlerinin çok az bir kısmının yayınlanmış olmasına karşın, ağızdan ağza yayılarak besteler yapıldı. Vatan kavramını tüm Kafkasya'ya genişleten Temirbolat'ın şiirleri bir süre sonra Ruslar tarafından yasaklandı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Dışişleri Bakanı olan Musa Kunduk Paşanın küçük oğlu Bekir Sami Kunduk Bey, Moskova Antlaşması için Türk Heyeti Başkanı olarak 1921'de Rusya’ya gönderildi. Anlaşma sonrası Rus Heyetinden izin alarak Osetya'yı ziyaret eden Bekir Sami Bey, bu ziyarette Mamşıratı Temırbolat'ın Fransızca el yazısı şiirlerini Osetya Tarihi ve Filoloji Enstitüsü’ne armağan etti ve 11 adet şiiri 1926 yılında kitap olarak yayınlandı. Şairin yapıtlarının diğer büyük kısmı Batmantaş’ta çıkan bir yangında yok oldu.
"Hey! Dağlarımız, ülkemiz. Nasıl yaşarız sizsiz!" diyen şair, 1899'da memleketinde uzakta Tokat/Batmantaş’ta vefat etti.