OSET BÜYÜKLERİ / ÜNLÜ OSETLER
Ts’æxiltı Yahya Alpay / Цъӕхилты Йахйа АЛПАЙ (1920-2004)
Ts’æxiltı Yahya Alpay ( Цъӕхилты Молло Мустафайы Фырт Йахйа АЛПАЙ) 17/07/1920 tarihinde Sarıkamış-Bozat Köyü’nde doğmuş ve 24/06/2004 tarihinde Ankara’da hayata gözlerini yummuştur. Kafkas Vakfı ve Kafkas Denekleri Federasyonu’nun da kuruluşunda önemli katkıları olmuştur. Anavatan ile ilişkilerin kurulmasında çok önemli bir rol üstlenmiş ve “Türkiye Diasporası ile köprümüz” diye anılmıştır. Nart Efsaneleri ve Oset Edebiyatı konularında kapsamlı araştırmalar yapmıştır. Ardından Osetya’da basılan iki Osetçe şiir kitabı ve tüm camianın hayran olduğu örnek bir Oset kişiliği standardı bırakmıştır.
Ts’æxiltı Fatma Alpay’ın O’nun için kaleme aldığı yazıyı yayınlarken aziz hatırası önünde saygı ile eğiliyoruz.
Yahya Alpay’ın Ardından
Yahya Alpay, Osetya’daki Lamerdon Köyü’nden gelip Sarıkamış/Bozat Köyüne yerleşen Ts’æxil Sülalesinden Aslanbey'in oğlu Molla Mustafa ve Kafkasya’lı gelin (Хабатӕ) Habatæ Sülalesi’nden (Gadişiat ) Aşiyat’ın yedi evladından en küçüğüdür. Lise tahsilini Kars’ta tamamlayarak, yedek subay olarak süvari alayında yaptığı ve binicilik ödülleri de kazandığı askerliğinin ardından Sarıkamış’tan ayrılmıştır. Kuşatı Ervah (Necmiye) ile evlendi ve üç çocukları oldu, eşi de çocukları da kendilerine tek bir incitici söz dahi etmediğini söylüyorlar. Uzun yıllar Toprak İskan Müdürlüğü’nde görev yapmış, emekliliği sonrasında Oset Kültürü ve Oset Dili üzerine çalışmalarına yoğunlaşma fırsatı
bulmuştur. Alan Vakfı Ankara Şubesi'nde ve Ankara Kuzey Kafkas Kültür Derneği’nde Kiril Alfabesi ile Oset Dili eğitimini ilk başlatan kişi olmuş ve uzun yıllar gönüllü olarak devam etmiştir hocalığa.
Oset kültürünü iyi bilen, çevresine öğretmeye çalışan, her anını Oset Kültürünün güzelliğiyle yaşamış “kıymetli büyüğümüz” (Нӕ Зынаргъ Хистӕр) sıfatını hakederek herkese örnek olmuştur. Değerli bir yaşam sürüp ardında güzellikler bırakarak, 2004 yılında bizlere veda etmiştir. Şiirlerinde bahsettiği gibi; doğduğu toprakları, özlemini çektiği yakınlarını, anavatan Kafkasya’yı, Oset geleneklerini, hayata ve ötesine dair hislerini samimiyetle anlatmıştır. Osetçe yazdığı şiirlerinden oluşan iki şiir kitabı bulunmakta olup; Şiir kitapları Osetya’da
İronca yayınlanmıştır. Doğumunun yüzüncü yılında, Yahya Alpay’ı birkaç şiirinden oluşan dizeleriyle, sevgiyle anıyoruz…
Рухсаг ӕмӕ дзӕнӕтаг уӕд…
Ts’æxiltı Fatma Alpay
Hazırlayan: Atsætı Ufuk GÜNEŞ,
Ağustos 2020.