Oset Müziği’nin kökleri, Osetlerin manevi dünyasını oluşturan ve yaşam biçimlerini şekillendiren İskit-Sarmat-Alan kültürüne dayanır.

Ruslar onlara Asetin der, Gürcü ve İnguşlar bazen Kuşha, bazen Os. Onlar, yani Kafkasların Alan ve İskit kavimlerinin bir parçası olan Osetler kendilerini gelenekleri ve dünya görüşleriyle tanımlar.

Eskiden sadece Osetler değil bütün Kafkas halkları ruhların ölümsüzlüğüne yani ölümden sonra yaşamın devam ettiğine inanırlardı. Bundan dolayı da insanın yaşarken bir kuleye, ölünce de bir mezara ihtiyacı olduğunu savunurlardı. Her ailenin kendine ait bir mezarı vardı. Hatta burada yaşayan halklar için mezar o kadar önem taşıyordu ki, evlilik tekliflerinde bile damat adayına aile mezarları olup olmadığı sorulurdu. Cevap hayır ise teklif reddedilerek, kız...

1893 yılında Vladikafkas’da açılan Kuzey Osetya-Alanya Ulusal Müzesi Kuzey Kafkasya’nın en eski müzelerinden biridir. Müze’nin 12 şubesi, kütüphanesi ve bilimsel arşivi mevcut. Müze’nin ana binasının 1990’ların başında başlayan restorasyonu yarıda kalmış ve bina yıllar içinde önce metruklaşmış sonra da Portal Sanat Çevresi’nden genç sanatçıların mekanı olmuştu. Müze ise faaliyetlerine şehir merkezindeki bir konakta sadece geçici sergilerle...

Osetya’dan misafirimiz halk dansları hocası Tibiltı Kristina ile düğünlerde oynamayı öğrenmek isteyen gençlerimize yönelik bir kaft çalışması yapılacaktır. 

Oset dilinin en önde gelen isimlerinden tarihçi, düşünür, filoloji bilimler doktoru, profesör Abaytı Vaso, 15 Aralık 1900'de askeri Gürcü yolu üzerindeki Kobe köyünde doğdu. Ivan Abaev (1864-1940) ve Nino Dzahovoy'un (? -1958) dördüncü çocuğu (Semyon, Georgi, Sonia (Sofya), Vasso, Olga) olan Vasso ilköğretimi köyünde, ortaokulu Tiflis'te tamamladı (1910 - 1918). 1918 - 1921 yılları arasında kendi köyünde öğretmen olarak çalıştı. Öğrencilerine Oset ve Rus...

Oset aydınları halkı aydınlatma uğraşı veriyor, Oset dilini ve edebiyatını geliştirmeye çabalıyorlardı. Osetya'nın aydın okumuş kadın ve kızları da bu harekete katılmakta gecikmediler.

3 yılın ardından yeniden anavatana gidiyorum. Yaşadığım mutluluk ve heyecan tarif edilemez. Minvodi’ye ulaştıktan sonra yolumuza minibüsle devam ettik. Artık heyecanımız daha da artmaya başlamıştı. Çünkü vatanımıza biraz daha yaklaşıyorduk kırmızı minibüsümüzle. Yolculuğumuz süresince uykuyla uyanıklık arasında etrafı izledik. Ama Osetya sınırlarına girdiğimizi anladığımızda gözlerimizdeki uykunun yerini merak almıştı. Otele geldiğimizde...

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını elde eden Gürcistan 1989’da Güney Osetya’ya silahlı saldırılar düzenlemeye başlamıştır. Zaten Gürcü yönetiminin Gürcü olmayan uluslara ve etnik unsurlara karşı baştan beri son derece hoşgörüsüz aşırı ulusçu, şoven ve tehditkâr tutumu söz konusuydu. 

BESLAN 1-3 EYLÜL 2004(...)Dr. Larisa Mamitova, bir ayağı ile basket potasının altına yerleştirilen bombanın fünyesini tutan silahlı teröristin çok yakınındadır. “Bir yanlışlık yaparsa diye gözümü ondan ayırmıyordum. Özellikle “nöbet” değişikliklerinde çok dikkatli bir şekilde davranıyorlardı…” Okulda beden eğitimi öğretmeni olan Alik Tsagolov diyabet hastasıdır ve açlıktan, susuzluktan ve ilaçlarını alamamaktan dolayı yarı baygın halde...

Dünya genelinde de 91 yarışmaya katılarak, 447 ödül alan en eski çocuk sanat okullarından Tavasiev'in dahi çocukları Türkiye'ye geliyor.

Kafkasya'nın çocukları olan bizler yüzyıllardan beri karşılıklı ilişkiler içinde, birbirimizden alıp vererek, komşuluk ediyoruz (Adıgeler insan için pantolon nasıl mutlaka gerekliyse komşu da öyle gereklidir derler). 

Kafkas sıradağlarının kuzeyi ile Karadeniz’i birbirinden ayıran ve Avrupa'ya doğru uzanan sahil şeridi; dağlara doğru uzanan sarp geçitler; sularını Kuban'a, Terek’e ve küçük ırmaklara doğru çeken vadiler dünyanın en eski halklar mozaiğini barındırmaktadır.

Su tanrısı olan Donbettırlar, kadınlar ve kızlarından oluşuyordu. Deniz ve göllerde yaşarlardı.

Günümüzde, ulusal kültürleri canlandırma konusu bütün cumhuriyetlerde önem kazanmaya başladı. Durum, Rusya Federasyonu'nda da farklı değil. 

Bilenler bilir, Vakıf Abant gezisinin atmosferi çok farklıdır. Büyüklerimiz, gençlerimiz ve çocuklarımızla Abant’ta gene bir arada olacağız.

Bir gün Satana büyük bir nehrin kenarında çamaşır yıkıyordu. Üzerinde dağlıların kısa giysileri vardı. Nehrin öteki yakasında ise bir çoban sürüsüne su içiriyordu.

Yarın bayram... Anneler, bayram temizliği yapıyor, ortalığı silip süpürüyorlar. Anneler, çocuklarının yarın giyeceği bayram kıyafetlerini hazırlıyorlar. Yarın, bayram gezmesine çıkan çocuklara anneleri şöyle seslenecekler. " Arabalara dikkat et" "Sakın lunapark a gitme" "Önce babaannenlere git" Anneler, bayram gezmesine çıkan çocuklarının arkasından bakarken öğretmen olduğunu, pilot olduğunu, doktor olduğunu hayal edecekler, Gelin olduğunu, damat...

Mayısın başından Temmuzun sonuna kadar, bir yandan tezim için ses kayıtları yapıp diğer yandan Digoroncamı ve İroncamı (ve ister istemez Rusçamı) geliştirmek amacıyla üç aylığına Osetyaya geldim. Bu süre içinde neler yaşadığımı, edindiğim tecrübeleri, tanıştığım insanları ve öğrendiğim yeni şeyleri bu yazıyı okuyan sizlerle paylaşmak istiyorum. Gönül isterdi ki günlük şeklinde her gün bir yazı paylaşayım. Fakat zaman kısıtlığından ve...

8 Mayıs 2019Saat 10 gibi enstitüye geldim ve Almanya’da ulaşamadığım kitapları buradaki kütüphanede buldum ve hemen çalışmaya başladım. Osetya’ya ilk gelişimde Alan Vakfı’nın vesilesiyle Osetya Kültür Bakanlığının düzenlediği Аланский След (‘Alanların izi’) isimli bir geziye katılıp son günümüzde işte bu enstitüye gelmiştik. O zaman tam da benim araştırma konularımla ilgilenen kişilerle tanıştım ve bu sefer de yine onlarla...

Yerleşik tarım toplumlarında neden akraba evlilikleri yaygındır da göçebe, avcı ve savaşçı toplumlarda “yasak” tır? Bizler çoğu kez, “Bizde akraba evliliği yasaktır” deriz ve bundan da çaktırmadan bir övünme payı çıkarırız; ama haksız da sayılmayız. Modern tıp bilimi akraba evliliklerinden olan çocukların “yabancı” ile evliliklerden olan çocuklara göre bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olduğunu ve gerek doğuştan gerekse sonradan bazı...

Geçen sene geleneksel gecemizi yaparken, Gelecekte bir gün gelecek demişik. Sizi, yapılacak gece ile ilgili bir hayal kurmaya davet etmiştik.

БЕСЛАН НÆ AДÆMЫ РЫСТ У Нæферохкоттам, нæферохкæндзыстæм Dünya üzerinde yaşayan her toplumun acı günleri vardır. Bu acılı günler, o toplumun ortak hafızasına işlenir ve unutulmaz. Biz Osetler’in tarihinde de acı dolu günler, maalesef fazlasıyla vardır. Timur'dan başlar, Gürcü saldırısına kadar gelirsiniz ama Beslan dendiği anda, bizim yüreğimiz daralır, boğazımız düğümlenir, yüzümüze hüzün düşer, acımızı...

Geçtiğimiz haftalar bayağı yoğun geçtiği için neler yaptığımı, neler yaşadığımı sizinle paylaşmaya ancak şimdi vakit buluyorum. Yazılarımda yanlışlarımın olduğunu duydum. Bunu, Türkçemin yetersizliğine verin. Gönül isterdi ki Osetçe yazayım. Hatalarımı mazur görmeyin ve anlamadığınız kısımlar olursa çekinmeden bana yazın. Her gün enstitüde yaşadıklarımı yazmakla okuyucuları sıkarım düşüncesiyle son haftalarda yaşadığım ilginç...

Şamil’in yenilgisinden sonra Kafkas halkları çok büyük bir üzüntü ve hayal kırıklığı ile yıllardır sürdürdükleri kahramanca mücadelenin sonuna geldiklerini anladılar. 

Ulusal İlişkiler Bakanı, ebeveynlerin çocuklarının okulda ulusal dilleri öğrenip öğrenmeyeceklerine kendilerinin karar vermesine izin veren yasada yapılan değişiklikler hakkında açıklamalarda bulundu. 

4 Haziran 2019Geçen hafta karşılaştığım Kültür Bakanı Tsutsiti Aslan’ı bugün ziyaret edecektim ama beni Bakanlığa davet ettiği saati anlamakta biraz zorlandım. Çünkü yazışırken “fæşşixor” dedi. Digoron lehçesi ile “şexuar” kahvaltı demek. Bu nedenle beni bu kadar erken bir saatte çağırmasına şaşırmıştım. Daha sonra saat 3-4 arası gel diye açıklama yapınca anladım ki İronların “şexor (fæşşixor)”u ile Digoronların “şexuar”ı...

Özelde Çerkesler genelde Kuzey Kafkasyalılar "seçilmiş halklar" falan değil. Övünmeler ve gurur duymaların bir sınırı olmalı. Bu biraz da tipik bir diaspora psikolojisidir; kaybedilen her şey değerlidir, eşsizdir. Farklı bir kültürün taşıyıcılarıyız; tamam da bu kültür başka halkların kültürlerinden üstün değil, sadece farklı... Bu farklılık da bizlerin kapitalistleşme, kentleşme, modernleşme sürecine geç girmemizden ileri gelmektedir. Feodal...

Giriş: 2018 yılı 2214-A Yurt Dışı Araştırma Burs Programı (Doktora öğrencileri için)’nın 1. dönemine yaptığım başvurunun olumlu sonuçlanması üzerine TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB)’nın sağladığı bursla Rusya Federasyonu Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti başkenti Vladikafkas’a gittim. Vladikafkas’ta yaşadığım 19.01.2019-27.08.2019 tarihleri arasında hem Rus Bilimler Akademisi’ne (RAN) bağlı V. I. Abaev Kuzey...

M.Ö.300'den M.S.1000'e Allenler veya Alanlar ya da Alani, batının yazılı tarihine ilk kez Romalı ordu komutanlarının raporları ile Roma sahne ve edebiyatı yoluyla girdi.

Gürcü ordusu 7 Ağustos’ta Güney Osetya’nın başkenti Tskhinval’e girerken Osetlerin direniş için ne kadar kararlı olduğunu hafife almıştı. 

İnguş dilinde adı Galmu olan Kambılevkeyı suyunun kenarındaki ağaçların altında Oset Batehbojıkau köyünden ve İnguş Tojıhay köyünden gençler toplanmış eğleniyorlar. Aralarında güreşiyorlar. Ahmet ile Said hem yaşça büyüktürler hem de sıkı güreşçilerdir. 

Osetçe'de ocak ayının bir diğer adı da “Tencı Mey” dir. Kışın ortancı ayı olan bu ayda havalar çok soğuduğu için Osetler bu aya çatırdayan, çatlayan anlamında “Tencı Mey” de derler.

  M.Ö. VI. yüzyılda devletleşen İskitler, Kafkas sıradağlarının her iki tarafına da yerleşmiş ve askeri yolları, Kuzey Kafkasya ve Transkafkasya toprakları boyunca uzanmıştı.

Istır Nıhas Halk Kongresi için, Alan Kültür ve Yardım Vakfı olarak Kuzey Osetya - Alania’daydık. Bir haftalık seyahatimizde birçok görüşme yaptık. 

Kafkasya’nın en eski halklarından biri olan Oset'ler bu bölgenin tam kalbini oluşturan topraklarda -Ana Kafkas Sıradağı'nın merkez kısmının her iki tarafinda bulunan dağ boğazlarıyla onlara bitişik düzlüklerde yaşamaktadırlar.

Biz Cumhurbaşkanının yoğunluğunu düşünerek randevu talep etmemiştik. Gelişimizin dördüncü gününde, ekibimizin serbest günü olmasına bağlı olarak farklı yerlere dağılmış iken, cumhurbaşkanlığı makamından arandık ve bir saat sonra Cumhurbaşkanı Bitarov'un Türkiye'den gelen kardeşleri ile görüşmek istediği bilgisi iletildi.

Osetlerin esas milli içkisi, dualarımızı eşliğinde yaptığımız BEGENI (Oset Birası) olsa da damıtma sonucu elde edilen sert bir milli içkimiz daha var: ARAK. 

Osetler için geleneksel sofra hiçbir zaman sadece yemek yeme, içme ve sohbet etme yeri değildir. Sofra bir ritüeldir ve yaşam ve davranış kuralları sıkı sıkıya bağlıdır. 

Kuzey Osetya / Alania seyahatimizde yaşadıklarımızı paylaşmaya devam ediyoruz. Bu seyahatte Iştalı Yaz Çocuk Kampını ziyaret ettik. Kamp yüksek dağların arasında , nefis bir havanın hakim olduğu Çumi bölgesinde yer alıyor.

Sizlerle paylaşmak istediğim şey Oset kimliğinin on beş ayırıcı özelliğidir.

Kuzey Osetya da resme yetenekli çocukların eğitim aldıkları Tavasiev okulunu ziyaret ettik.

Kuzey Osetya - Alania seyahatimizde birçok güzelliğe şahit olduk. Bu güzelliklerden biriside "Maliki Cigit" dans ekibi ile tanışmak oldu. Bir manada diğer dans gruplarına altyapı oluşturan bu ekibe çocuk yaşta girenler, 

Ts’æxiltı Yahya Alpay ( Цъӕхилты Молло Мустафайы Фырт Йахйа АЛПАЙ) 17/07/1920 tarihinde Sarıkamış-Bozat Köyü’nde doğmuş ve 24/06/2004 tarihinde Ankara’da hayata gözlerini yummuştur. Kafkas Vakfı ve Kafkas Denekleri Federasyonu’nun da kuruluşunda önemli katkıları olmuştur. Anavatan ile ilişkilerin kurulmasında çok önemli bir rol üstlenmiş ve “Türkiye Diasporası ile köprümüz” diye anılmıştır. Nart Efsaneleri ve Oset...

1960 ve 70 li yıllarda, genellikle Ankara ve çevresinde yaşayan, Kafkaslı hemşerimizin büyük bir çoğunluğunun kulaklarında halen “Hii- Haaa!” ve ardından gelen “Huup” seslerinin çınladığını zannediyorum. Bu unutulmaz seslerin sahibini anmak ve göremeyenlere tanıtmak isterim. Kafkas dağlarının en yüksek tepesinden adını alan ve bu dağların kuzey yamaçlarındaki ruhu, esen tatlı rüzgârı Anadolu’ya taşıyan kişinin adı ELBRUZ idi. 1926 yılında...

Alan Vakfı olarak bir süredir çocuklarımızın Kuzey Osetya - Alania üniversitelerinde belli fakültelerde ( tıp, eczacılık, mühendislik, bilgisayar programcılığı gibi alanlarda ) bize tanınan kontenjan ve

Kuzey Osetya - Alania bu öğretim yılında tüm derslerin ana dilde işlendiği bir ilkokul açıldı. Yatılı bölümüde bulunan bu okulu Alan Vakfı olarak ziyaret ettik.